Trạng thái động kinh (status epilepticus) là khi một cơn co cứng, co giật kéo dài quá lâu hoặc khi các cơn giật xảy ra liên tiếp nhau trong vòng 30 phút và người bệnh không có khả năng phục hồi ý thức giữa các cơn động kinh.
Trước đây, các bác sỹ chuyên khoa thần kinh cho rằng cơn động kinh kéo dài trên 20 phút được coi là trạng thái động kinh. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, trạng thái động kinh được định nghĩa là một hoặc nhiều cơn động kinh xảy đến liên tiếp nhau và kéo dài trên 5 phút. Điều này sẽ có ý nghĩa với thực tế bệnh nhân vì đai đa số các trường hợp co giật đều diễn ra không quá 2 phút Đây là một tình trạng đặc biệt nguy hiểm có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người bệnh nếu không được cấp cứu kịp thời.
Triệu chứng của trạng thái động kinh
Do trạng thái động kinh chính là các cơn động kinh kéo dài hoặc xảy ra liên tiếp, do vậy, dấu hiệu để nhận biết trạng thái động kinh cũng chính là dấu hiệu nhận biết cơn động kinh (chỉ khác nhau về thời gian cơn động kinh xuất hiện). Các dấu hiệu này bao gồm:
– Cảm giác khó tả, bị tê bì một vùng nào đó trên cơ thể
– Thị giác bị thay đổi, nhìn thấy hình ảnh có ánh sáng nhấp nháy đặc trưng, bị ảo giác.
– Ngửi thấy mùi lạ, trong miệng xuất hiện vị lạ như kim loại
– Cảm giác khó tả ở vùng thượng vị của dạ dày
– Co giật toàn thân hay một phần của cơ thể
Nếu các dấu hiệu này kéo dài trên 5 phút thì người bệnh cần được đưa tới các cơ sở y tế để xử trí kịp thời.

Trạng thái động kinh là khi cơn động kinh kéo dài trên 5 phút
Trạng thái động kinh được chia thành hai dạng khác nhau là: Trạng thái động kinh loại I (không tiến triển) và trạng thái động kinh loại II (có tiến triển).
Trạng thái động kinh loại I
– Cơn co giật diễn ra liên tục, xuất hiện ở một vài cơ bắp trên cơ thể, thường là cơ mặt và cơ tay.
– Cơn động kinh này có thể phát triển thành cơn động kinh toàn thể
Trạng thái động kinh loại II
– Có liên quan đến tình trạng viêm não mạn tính khu trú (viêm não Rasmussen)
– Khiếm khuyết trí tuệ hoặc suy giảm một phần chức năng não bộ
– Teo một phần bán cầu não
Trạng thái động kinh về bản chất vẫn là các cơn động kinh với những triệu chứng tương tự nhau, chẳng hạn như mất ý thức, quên hết những gì gặp phải khi cơn xảy ra, có những hành động lạ như xoa hai tay vào nhau, nuốt hoặc nhai vô ý thức… Xem thêm về triệu chứng bệnh động kinh tại đây.
Trạng thái động kinh là một tình trạng rất nguy hiểm có thể gây đe dọa tính mạng người bệnh. Do vậy nếu không may gặp phải tình trạng này hãy sớm đến các bệnh viện uy tín để được xử trí kịp thời. Ngoài ra, bạn có thể gọi cho chúng hoặc Zalo qua số 0962.620.043 để được các chuyên gia hỗ trợ tư vấn tốt nhất.

Nguyên nhân gây trạng thái động kinh
Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến trạng thái động kinh là do người bệnh dừng thuốc hoặc đổi thuốc đột ngột, không tuân thủ theo đúng hướng dẫn điều trị của bác sĩ.
Ngoài ra, có rất nhiều yếu tố khác liên quan đến những tổn thương não bộ cũng có thể gây nên trạng thái động kinh, chẳng hạn như:
– Cơn tai biến, đột quỵ não
– Chấn thương đầu hoặc thiếu máu, thiếu oxy não
– Bệnh xuất huyết não dưới màng nhện
– Cai rượu đột ngột
– Rối loạn điện giải: giảm natri, tăng canxi máu…
– Bệnh nhiễm trùng thần kinh trung ương: viêm màng não, áp xe não, viêm não…
Nguyên nhân gây trạng thái động kinh cũng thay đổi theo độ tuổi. Nghiên cứu chứng minh rằng, nguyên nhân do sốt hoặc nhiễm trùng thường gặp ở trẻ em dưới 16 tuổi (chiếm tỷ lệ 36%), trong khi người lớn (chỉ chiếm 5%). Ngược lại, nguyên nhân do bệnh mạch máu não ở người lớn chiếm 25%, còn trẻ em chỉ có 3% trường hợp.
Điều trị trạng thái động kinh
Trạng thái động kinh là tình trạng nguy hiểm cần được điều trị khẩn cấp. Nếu bạn phát hiện người bệnh xuất hiện cơn động kinh hơn 5 phút mà chưa chấm dứt, bạn nên đưa họ đến bệnh viện ngay để được xử trí kịp thời.
Mục tiêu trong điều trị là cắt cơn động kinh càng sớm càng tốt. Nếu bạn gọi cứu thương mà xe cấp cứu chưa đến, hãy đặt người bệnh ở nơi an toàn, để tránh sang chấn vùng đầu; Tiến hành sơ cứu người bệnh nếu bị chấn thương; Luôn kiểm tra mạch (nhịp tim), nhịp thở và cần hô hấp nhân tạo ngay nếu người bệnh ngừng thở hoặc ngừng tim.
Trạng thái động kinh có thể khiến người bệnh tử vong trong thời gian ngắn, hoặc nếu điều trị muộn sẽ để lại những di chứng nặng nề bên trong não bộ. Tại bệnh viện, các bác sĩ sẽ tiến hành theo dõi và điều trị tùy theo mức độ bệnh:
– Điều trị nội khoa dùng thuốc cấp cứu càng sớm càng tốt, cho người bệnh thở bình oxy và truyền dịch.
– Người bệnh có thể được gây mê để ngăn chặn cơn động kinh kéo dài
– Đo điện não đồ liên tục để giám sát cơn động kinh và xem mức độ đáp ứng với điều trị của người bệnh.
– Tiến hành các xét nghiệm để xác định nguyên nhân.
Sau khi trạng thái động kinh đã được xử lý, người bệnh vẫn sẽ phải dùng thuốc uống điều trị. Nếu người bệnh bị trạng thái động kinh do nhiễm trùng não, u não hoặc đột quỵ, khả năng phục hồi là rất thấp.
Ds. Nam Chung
Tham khảo:
http://www.epilepsy.com/learn/impact/seizure-emergencies/status-epilepticus
http://emedicine.medscape.com/article/1164462-overview
http://www.epilepsy.com/learn/impact/seizure-emergencies/status-epilepticus
—–—–—–—–—–—–
